سولار: آفتاب مصنوعی برای زیبایی و برنزه‌ای ماندگار

Estimated reading time: ۹ دقیقه

در دنیای امروزی، زیبایی ظاهری اهمیت زیادی پیدا کرده است و یکی از معیارهای زیبایی برای بسیاری از افراد، داشتن پوستی برنزه و درخشان است. در حالی که برخی ترجیح می‌دهند برای این کار زیر نور آفتاب بنشینند، عده‌ای دیگر به سراغ روش‌های سریع‌تر و قابل‌کنترل‌تری مانند “سولار” می‌روند. سولاریوم به عنوان یک راه‌حل جایگزین برای برنزه شدن بدن، به خصوص در کشورهای کم‌آفتاب یا برای کسانی که به دلایل مختلف نمی‌توانند آفتاب بگیرند، رواج یافته است. اما این روش هم مانند هر فرآیند زیبایی دیگری، نکات مثبت و منفی مخصوص به خود را دارد.

سولار چیست؟

سولار یا سولاریوم، دستگاهی است که با استفاده از اشعه‌های فرابنفش مصنوعی (عموماً UVA و گاهی UVB) باعث تحریک پوست به تولید رنگدانه ملانین و در نتیجه، برنزه شدن آن می‌شود. این دستگاه‌ها معمولاً به دو شکل ایستاده و خوابیده وجود دارند و فرد باید مدت زمان مشخصی، بسته به نوع پوست و هدف خود، درون آن قرار بگیرد. سولار در مراکز زیبایی، سالن‌های برنزه، باشگاه‌های ورزشی و حتی برخی کلینیک‌های تخصصی قابل استفاده است. از آن‌جا که میزان اشعه و زمان قرارگیری در دستگاه قابل تنظیم است، افراد می‌توانند به‌صورت کنترل‌شده و متناسب با نیاز خود از آن بهره ببرند.

تاثیرات سولار

نور فرابنفش موجود در دستگاه سولار با نفوذ به لایه‌های پوست، سلول‌های ملانوسیت را تحریک می‌کند تا ملانین بیشتری تولید کنند. ملانین همان رنگدانه‌ای است که مسئول تیره شدن پوست است. هرچه میزان این رنگدانه بیشتر باشد، رنگ پوست تیره‌تر خواهد شد. استفاده از سولار نه تنها باعث تغییر رنگ پوست می‌شود بلکه به‌صورت موقتی ممکن است باعث درخشش و لطافت ظاهری پوست نیز شود. برخی کاربران گزارش داده‌اند که احساس خوبی پس از سولاریوم دارند، احتمالاً به دلیل ترشح اندورفین‌ها در بدن. البته نباید فراموش کرد که این تاثیرات، تنها روی ظاهر پوست است و ممکن است در لایه‌های داخلی مشکلاتی ایجاد شود.

مزایای سولار

استفاده از دستگاه سولار به‌عنوان یکی از روش‌های سریع و رایج برای برنزه شدن پوست، مزایای متعددی دارد که باعث محبوبیت آن در میان خانم‌ها و آقایان شده است. در ادامه به مهم‌ترین مزایای سولار می‌پردازیم:

گزینه‌ای ایده‌آل برای آماده سازی قبل از مراسم ها

بسیاری از افراد پیش از رفتن به عروسی، مهمانی، سفر ساحلی یا شرکت در مسابقات ورزشی، از سولار برای برنزه شدن سریع استفاده می‌کنند. این روش به آن‌ها کمک می‌کند در مدت‌زمان محدود، ظاهری مرتب، شاداب و جذاب داشته باشند.

مستقل از آب‌وهوا و فصل

یکی از مهم‌ترین مزایای سولار، استفاده در هر فصل از سال است. برخلاف آفتاب گرفتن که نیاز به هوای گرم و آفتابی دارد، سولار در محیط بسته و تحت کنترل انجام می‌شود و در روزهای ابری، سرد یا حتی زمستان هم قابل استفاده است.

قابل تنظیم بودن زمان و شدت تابش

سولار این امکان را می‌دهد که زمان قرار گرفتن در دستگاه و شدت نور متناسب با نوع پوست، رنگ پایه و هدف مورد نظر تنظیم شود. این قابلیت کمک می‌کند تا از آسیب به پوست جلوگیری شود و افراد با پوست‌های مختلف بتوانند از آن استفاده کنند.

برنزه شدن سریع و یکنواخت

در مقایسه با آفتاب گرفتن که ممکن است هفته‌ها طول بکشد، سولار می‌تواند تنها در چند جلسه کوتاه پوست را به رنگ دلخواه برساند. نور تابشی در دستگاه سولاریوم به‌صورت یکنواخت توزیع می‌شود، بنابراین پوست بدن بدون ایجاد سایه، لک یا تفاوت رنگ در نقاط مختلف، برنزه می‌شود.

افزایش اعتماد به نفس

افرادی که با پوست برنزه ظاهر خود را جذاب‌تر می‌بینند، معمولاً پس از سولار احساس اعتماد به نفس بیشتری دارند. ظاهر سالم و خوش‌رنگ پوست در بسیاری از فرهنگ‌ها به‌عنوان نشانه‌ای از انرژی، سلامت و جوانی تلقی می‌شود.

کمک به بهبود موقتی جوش و آکنه های سطحی

برخی افراد معتقدند که اشعه‌های سولار می‌تواند در بهبود موقتی برخی جوش‌ها و آکنه‌های سطحی مؤثر باشد. گرمای ملایم و تابش کنترل‌شده ممکن است پوست چرب را متعادل کرده و التهاب را کاهش دهد (البته این اثر علمی به‌طور قطعی ثابت نشده و برای همه توصیه نمی‌شود).

تفاوت سولار با حمام آفتاب

با وجود اینکه هر دو روش از اشعه UV برای برنزه شدن استفاده می‌کنند، اما تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند:

• منبع اشعه: در حمام آفتاب، منبع نور طبیعی خورشید است اما در سولاریوم از لامپ‌های مصنوعی با طول موج خاص استفاده می‌شود.
• قابلیت کنترل: در سولار، میزان شدت و مدت تابش دقیقاً تنظیم می‌شود ولی در حمام آفتاب نمی‌توان شدت اشعه خورشید را کنترل کرد.
• سرعت و یکنواختی: سولار سریع‌تر و دقیق‌تر عمل می‌کند و خطر آفتاب‌سوختگی کمتر است، به شرط رعایت زمان‌بندی.
• ریسک‌ها: هر دو روش خطراتی دارند اما در حمام آفتاب، به‌ویژه بدون استفاده از ضدآفتاب، احتمال آفتاب‌سوختگی شدید و پیری پوست بیشتر است.

عوارض سولار برای پوست و سلامت بدن

استفاده مکرر یا ناصحیح از دستگاه سولار می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی شود:

• پیری زودرس پوست: اشعه UVA باعث تخریب رشته‌های کلاژن و الاستین می‌شود که به مرور زمان، پوست را شل و چروک می‌کند.
• افزایش خشکی و زبری: نور مصنوعی رطوبت پوست را کاهش داده و منجر به پوستی خشن و پوسته‌پوسته می‌شود.
• ایجاد لک و تیرگی غیرطبیعی: برخی افراد پس از چند جلسه سولار، دچار لکه‌های تیره یا نامنظم پوستی می‌شوند که درمان آن سخت است.
• آسیب به چشم‌ها: در صورت عدم استفاده از محافظ چشم، خطر بروز بیماری‌هایی چون آب مروارید یا آسیب شبکیه وجود دارد.
• کاهش ایمنی پوستی: اشعه‌ها می‌توانند باعث تضعیف سیستم دفاعی پوست شده و آن را در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر کنند.

آیا سولار باعث سرطان پوست می‌شود؟

بله، تحقیقات متعدد تأیید کرده‌اند که سولار می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست، به‌ویژه ملانوم را افزایش دهد. سازمان بهداشت جهانی سولار را در رده‌ی عوامل سرطان‌زای گروه یک قرار داده است؛ همان رده‌ای که سیگار در آن جای دارد. ملانوم نوعی سرطان خطرناک پوست است که می‌تواند به سرعت در بدن گسترش یابد. افرادی با پوست روشن، سابقه آفتاب‌سوختگی، خال‌های متعدد یا زمینه خانوادگی سرطان پوست، در معرض خطر بیشتری هستند. حتی استفاده کم و گهگاه از سولاریوم هم ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد.

مراقبت های پوستی بعد از سولار

بعد از انجام سولار، پوست شما حساس‌تر از همیشه است و اگر به‌درستی از آن مراقبت نشود، ممکن است دچار خشکی، التهاب، تیرگی غیرطبیعی یا حتی آسیب‌های جدی‌تری شود. انجام چند اقدام ساده اما مهم، به ترمیم، حفظ شادابی، یکنواختی رنگ و دوام بیشتر برنزه شدن کمک می‌کند. در ادامه، توصیه‌های کامل مراقبتی بعد از سولاریوم ارائه شده است:

استفاده از لباس های نرم و نخی

بعد از سولار، از پوشیدن لباس‌های تنگ، پلاستیکی یا با بافت زبر خودداری کنید. لباس‌های نخی، گشاد و روشن کمک می‌کنند که پوست تنفس کند و کمتر تحریک شود، به‌خصوص در نواحی زیر بغل، پشت زانو و ران‌ها که مستعد اصطکاک هستند.

خودداری از دوش آب داغ

تا ۲۴ ساعت بعد از سولار از حمام با آب داغ یا بخار سونا پرهیز کنید. گرمای بالا می‌تواند پوست را تحریک کند و باعث خارش، التهاب یا پوسته‌ریزی شود. دوش گرفتن با آب ولرم و شوینده‌های ملایم توصیه می‌شود.

مصرف زیاد آب

رطوبت پوست تنها از بیرون تأمین نمی‌شود. پس از سولار، بدن ممکن است مقداری از مایعات خود را از دست بدهد. نوشیدن حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب در طول روز به آبرسانی از درون کمک می‌کند و باعث درخشندگی طبیعی پوست می‌شود.

آبرسانی فوری به پوست

بلافاصله پس از خروج از دستگاه سولار، پوست شما به‌شدت به رطوبت نیاز دارد. استفاده از کرم‌ها یا لوسیون‌های آبرسان با پایه طبیعی مثل آلوئه‌ورا، روغن نارگیل یا ویتامین E می‌تواند التهاب، قرمزی یا خشکی احتمالی را کاهش دهد. بهتر است این کار را تا چند روز، روزی ۲ تا ۳ مرتبه انجام دهید.

عدم انجام اپیلاسیون، وکس یا لیزر

حداقل ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از سولار، از هر نوع حذف موهای زائد به روش‌های فیزیکی یا نوری پرهیز کنید. چرا که پوست برنزه شده حساس‌تر است و این اقدامات می‌توانند باعث تحریک، التهاب یا ایجاد زخم سطحی شوند.

سولار برای چه کسانی مناسب نیست؟

همه افراد نمی‌توانند بدون خطر از سولار استفاده کنند. این روش برای گروه‌های زیر توصیه نمی‌شود:

• افرادی با پوست خیلی روشن یا دارای کک و مک
• کسانی که سابقه آفتاب‌سوختگی‌های شدید دارند
• بیماران با مشکلات ایمنی یا بیماری‌های پوستی خاص مثل لوپوس
• افرادی که داروهای حساس‌کننده به نور مثل آنتی‌بیوتیک یا رتینوئید مصرف می‌کنند
• زنان باردار به‌خصوص در سه‌ماهه اول
• کسانی با خال‌های مشکوک، خال‌های بزرگ یا تغییر رنگ‌داده
• افرادی با سابقه خانوادگی سرطان پوست یا ملانوم

جمع بندی

سولار، روش مدرنی برای برنزه شدن سریع و یکنواخت است که مزایایی مانند کنترل‌پذیری، سرعت و ظاهر جذاب به همراه دارد. با این حال، اگر بدون دانش و رعایت نکات ایمنی از آن استفاده شود، می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری مانند پیری زودرس، لکه‌های پوستی یا حتی سرطان پوست ایجاد کند. در نتیجه، پیش از تصمیم به استفاده از سولار باید با پزشک یا متخصص پوست مشورت کرده و نوع پوست، سابقه خانوادگی و شرایط جسمانی را مد نظر قرار داد. زیبایی مهم است، اما نه به قیمت از دست دادن سلامتی.

سوالات متداول