کپسول سلکوکسیب: کاربرد ها، دوز مصرف و عوارض جانبی

Estimated reading time: ۱۰ دقیقه

کپسول سلکوکسیب (celecoxib capsule) یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) است که برای کاهش درد و التهاب ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به‌ویژه به دلیل انتخابی بودن در مهار آنزیم COX-2، عوارض گوارشی کمتری نسبت به سایر داروهای مشابه دارد. با این حال، مصرف آن باید تحت نظر پزشک باشد، زیرا در برخی موارد ممکن است با عوارض جدی مانند مشکلات قلبی و کلیوی همراه باشد.

کپسول سلکوکسیب برای چیست؟

سلکوکسیب یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) است که به طور اختصاصی آنزیم سیکلواکسیژناز-۲ (COX-2) را مهار می‌کند. این آنزیم در تولید پروستاگلاندین‌ها که نقش مهمی در ایجاد التهاب، درد و تورم دارند، مؤثر است. سلکوکسیب با کاهش تولید این مواد، باعث کاهش التهاب و تسکین درد می‌شود. به دلیل انتخابی بودن آن، عوارض گوارشی کمتری نسبت به سایر NSAIDها دارد. بااین‌حال، این دارو می‌تواند در برخی افراد باعث افزایش خطر مشکلات قلبی و کلیوی شود و باید با مشورت پزشک مصرف شود.

موارد مصرف کپسول سلکوکسیب

قرص سلکوکسیب ۲۰۰ برای چیست، برای درمان بیماری‌های التهابی و دردهای مزمن استفاده می‌شود. برخی از مهم‌ترین موارد قرص سلکوکسیب برای چیست عبارت‌اند از:

• آرتریت روماتوئید: کاهش التهاب و درد ناشی از این بیماری خودایمنی که باعث تخریب مفاصل می‌شود.
• استئوآرتریت (آرتروز): کمک به کاهش درد و سفتی مفاصل در این بیماری تخریبی که معمولاً در سنین بالا رخ می‌دهد.
• دردهای مزمن عضلانی و مفصلی: برای تسکین دردهای ناشی از التهاب مزمن عضلات و مفاصل، ازجمله فیبرومیالژیا.
• دردهای پس از جراحی و دندانپزشکی: در برخی موارد برای کاهش درد و التهاب بعد از عمل‌های جراحی و دندان‌پزشکی تجویز می‌شود.
• درد قاعدگی (دیسمنوره): در زنانی که دچار درد شدید قاعدگی هستند، مصرف این دارو می‌تواند علائم را کاهش دهد.
• اسپوندیلیت انکیلوزان: بیماری التهابی مزمن ستون فقرات که باعث درد و کاهش انعطاف‌پذیری آن می‌شود.
• التهاب تاندون‌ها و بورسیت: برای کاهش التهاب در بافت‌های همبند مانند تاندون‌ها و کیسه‌های مفصلی نیز مؤثر است.

مزایای کپسول سلکوکسیب

این دارو نسبت به سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مزایایی دارد که باعث شده در برخی موارد انتخاب بهتری باشد:

• کاهش خطر عوارض گوارشی: برخلاف NSAIDهای غیرانتخابی، این دارو تأثیر کمتری بر معده دارد و احتمال زخم‌های گوارشی و خونریزی کاهش می‌یابد.
• اثر طولانی‌مدت: نیاز به مصرف مکرر را کاهش می‌دهد، زیرا معمولاً با دوز روزانه یک یا دو بار قابل‌استفاده است.
• بهبود عملکرد بیماران مبتلا به دردهای مزمن: با کاهش التهاب در بیماری‌های مفصلی، کیفیت زندگی بیماران را بهبود می‌بخشد.
• اثر ضدالتهابی قوی: می‌تواند به‌خوبی التهاب و تورم را کاهش دهد، به‌ویژه در بیماری‌های خودایمنی.

مکانیسم اثر کپسول سلکوکسیب

سلکوکسیب با مهار اختصاصی آنزیم COX-2 مانع از تولید پروستاگلاندین‌های التهابی می‌شود. درحالی‌که بسیاری از NSAIDهای قدیمی‌تر هر دو نوع آنزیم COX-1 و COX-2 را مهار می‌کنند، سلکوکسیب تنها COX-2 را هدف قرار می‌دهد. این ویژگی باعث کاهش التهاب و درد می‌شود، درحالی‌که اثرات محافظتی COX-1 بر دستگاه گوارش حفظ می‌شود و خطر زخم معده و خونریزی کاهش می‌یابد. بااین‌حال، این انتخابی بودن می‌تواند خطر عوارض قلبی‌عروقی را در برخی افراد افزایش دهد، بنابراین باید با احتیاط مصرف شود.

نحوه مصرف کپسول سلکوکسیب

طریقه مصرف قرص سلکوکسیب ۱۰۰ به نوع بیماری و شدت علائم متفاوت است، اما معمولاً به‌صورت زیر توصیه می‌شود:

• استئوآرتریت: ۲۰۰ میلی‌گرم یک‌بار در روز یا ۱۰۰ میلی‌گرم دو بار در روز.
• آرتریت روماتوئید: ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم دو بار در روز.
• درد حاد و قاعدگی دردناک: معمولاً دوز اولیه ۴۰۰ میلی‌گرم، سپس در صورت نیاز ۲۰۰ میلی‌گرم اضافی در روز اول و ادامه درمان با ۲۰۰ میلی‌گرم دو بار در روز.
• اسپوندیلیت انکیلوزان: ۲۰۰ میلی‌گرم روزانه که در برخی موارد تا ۴۰۰ میلی‌گرم افزایش می‌یابد.

قرص سبکس ۲۰۰ را می‌توان همراه یا بدون غذا مصرف کرد، اما همراه غذا مصرف آن می‌تواند احتمال ناراحتی‌های گوارشی را کاهش دهد. کپسول باید به‌طور کامل بلعیده شود و از خرد کردن یا باز کردن آن خودداری شود. اگر یک دوز فراموش شود، نباید مقدار دو برابر در نوبت بعدی مصرف شود.

عوارض جانبی کپسول سلکوکسیب

مانند سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID)، مصرف قرص سلبرکس ۲۰۰ ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. شایع‌ترین عوارض آن شامل سردرد، سرگیجه، تهوع، درد معده، سوءهاضمه، اسهال، گاز معده و خستگی است. برخی افراد ممکن است دچار مشکلات گوارشی مانند زخم معده یا خونریزی گوارشی شوند، به‌خصوص اگر دارو به‌مدت طولانی یا در دوزهای بالا مصرف شود.

در موارد نادر، کپسول سلکوکسیب ۲۰۰ می‌تواند باعث افزایش فشار خون، احتباس مایعات، تورم اندام‌ها (به‌ویژه پاها و مچ‌ها)، افزایش خطر حملات قلبی و سکته مغزی شود. همچنین، ممکن است عملکرد کلیه را مختل کند و در بیماران با مشکلات کلیوی منجر به نارسایی کلیه گردد. واکنش‌های آلرژیک شدید مانند بثورات پوستی، کهیر، خارش، تورم صورت، زبان یا گلو و مشکلات تنفسی نیز در برخی افراد مشاهده شده است.

تداخلات دارویی کپسول سلکوکسیب

مصرف همزمان قرص سلکسیب ۲۰۰ با برخی داروها می‌تواند اثرات آن‌ها را تقویت یا تضعیف کند و در برخی موارد خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. برخی از مهم‌ترین تداخلات دارویی شامل موارد زیر است:

• داروهای ضدانعقاد خون (مانند وارفارین و هپارین): مصرف همزمان با سلکوکسیب می‌تواند خطر خونریزی داخلی را افزایش دهد.
• داروهای مدر (مانند فوروزماید و تیازیدها): ممکن است اثر کاهش فشار خون این داروها را کاهش دهد و باعث احتباس مایعات شود.
• داروهای کاهنده فشار خون (مانند مهارکننده‌های ACE مثل انالاپریل و کاپتوپریل): اثرات کاهش فشار خون آن‌ها ممکن است کاهش یابد.
• داروهای ضدالتهابی دیگر (مانند ایبوپروفن و دیکلوفناک): مصرف همزمان چندین NSAID می‌تواند خطر عوارض گوارشی و کلیوی را افزایش دهد.
• لیتیم: سلکوکسیب ممکن است سطح لیتیم را در خون افزایش دهد و خطر مسمومیت با لیتیم را بالا ببرد.
• داروهای ضدافسردگی خاص (مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین SSRIs): مصرف همزمان با سلکوکسیب ممکن است خطر خونریزی گوارشی را افزایش دهد.

مصرف کپسول سلکوکسیب در بارداری

استفاده از کپسول سلکوکسیب در دوران بارداری باید با نظر پزشک باشد، زیرا این دارو می‌تواند بر سلامت جنین تأثیر منفی بگذارد. در سه‌ماهه سوم بارداری، مصرف آن ممنوع است، زیرا ممکن است باعث بسته شدن زودهنگام مجرای شریانی و ایجاد مشکلات تنفسی و قلبی در جنین شود. همچنین، خطر خونریزی در مادر و جنین را افزایش می‌دهد.

در سه‌ماهه اول و دوم، مصرف این دارو فقط در صورت لزوم و با نظر پزشک توصیه می‌شود. پزشک ممکن است آن را در دوز کم و برای مدت کوتاه تجویز کند، اما استفاده طولانی‌مدت از آن توصیه نمی‌شود.

مصرف کپسول سلکوکسیب در شیردهی

سلکوکسیب به مقدار کمی در شیر مادر ترشح می‌شود، اما اثرات آن بر نوزاد هنوز به‌طور کامل مشخص نیست. به همین دلیل، مصرف این دارو در دوران شیردهی باید تحت نظر پزشک باشد. اگر پزشک آن را ضروری بداند، ممکن است توصیه کند که در طول درمان شیردهی متوقف شود یا از روش‌های جایگزین تغذیه کودک استفاده شود.

قرص سلکوکسیب برای لاغری

قرص سلکوکسیب برای کاهش وزن تجویز نمی‌شود و تأثیر مستقیمی بر لاغری ندارد. این دارو یک ضد التهاب غیراستروئیدی است که برای کاهش درد و التهاب در بیماری‌هایی مثل آرتروز و روماتیسم استفاده می‌شود.

آیا سلکوکسیب باعث کاهش وزن می‌شود؟

سلکوکسیب به طور مستقیم بر متابولیسم یا چربی‌سوزی تأثیر ندارد. در برخی افراد کاهش درد ممکن است باعث افزایش فعالیت بدنی و در نتیجه کاهش وزن شود، اما این تأثیر غیرمستقیم است.

خطرات مصرف سلکوکسیب برای لاغری

استفاده نادرست از سلکوکسیب می‌تواند به مشکلات قلبی، کلیوی و گوارشی منجر شود. مصرف خودسرانه ممکن است عوارضی مانند خونریزی معده و فشار خون بالا ایجاد کند.

آیا کپسول سلکوکسیب مرفین دارد؟

خیر، سلکوکسیب حاوی مرفین نیست و یک داروی ضد التهاب غیر مخدر است. برخلاف مرفین که یک مسکن مخدر است، سلکوکسیب به کاهش درد و التهاب بدون ایجاد وابستگی کمک می‌کند.

موارد منع مصرف کپسول سلکوکسیب

برخی افراد نباید قرص مدکسیب را مصرف کنند یا باید با احتیاط زیادی از آن استفاده کنند. موارد منع مصرف این دارو شامل:

• افراد دارای حساسیت به NSAIDها: افرادی که در گذشته به آسپرین، ایبوپروفن یا سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی واکنش‌های آلرژیک شدید مانند آنافیلاکسی داشته‌اند، نباید سلکوکسیب مصرف کنند.
• بیماران با سابقه بیماری‌های قلبی پیشرفته یا سکته مغزی: مصرف قرص سلکوکسیب ۱۰۰ ممکن است خطر حملات قلبی و سکته را افزایش دهد.
• افراد دارای زخم معده فعال یا خونریزی گوارشی: این دارو می‌تواند زخم‌های گوارشی را تشدید کند و منجر به خونریزی داخلی شود.
• بیماران مبتلا به بیماری‌های کلیوی یا کبدی شدید: کپسول سلکسیب ممکن است عملکرد کلیه را کاهش دهد و در افراد مبتلا به نارسایی کلیوی یا کبدی، عوارض جدی ایجاد کند.
• زنان باردار و شیرده: مصرف کپسول سلبرکس در دوران بارداری، به‌ویژه در سه‌ماهه سوم، می‌تواند به جنین آسیب برساند و باید تنها در صورت ضرورت و تحت نظر پزشک مصرف شود. در دوران شیردهی نیز ممکن است این دارو از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود، بنابراین باید با پزشک مشورت شود.

قیمت کپسول سلکوکسیب ۲۰۰ برای چیست؟

برند تولیدکننده: برندهای معتبر معمولاً قیمت بالاتری دارند.

کشور سازنده: هزینه‌های تولید و واردات در کشورهای مختلف متفاوت است.

شرایط اقتصادی: تورم و نوسانات ارزی می‌توانند قیمت دارو را تغییر دهند.

میزان عرضه و تقاضا: در صورت کمبود یا افزایش تقاضا، قیمت ممکن است بالا برود.

بیمه و حمایت‌های دولتی: برخی بیمه‌ها و یارانه‌ها هزینه دارو را کاهش می‌دهند.

تخفیف‌های داروخانه‌ای: برخی داروخانه‌ها تخفیف‌هایی ارائه می‌دهند که بر قیمت تأثیر دارد.

جمع بندی

کپسول سلکوکسیب با اثرات مطلوبی در کاهش التهاب و دردهای مزمن شناخته می‌شود، اما به دلیل احتمال بروز عوارض جانبی جدی، مصرف آن باید با دقت و تحت نظارت پزشک انجام شود. افرادی که دارای سابقه بیماری‌های قلبی، کلیوی یا گوارشی هستند، باید از مصرف خودسرانه این دارو اجتناب کنند و قبل از مصرف، حتماً با پزشک مشورت نمایند.

سوالات متداول