دلایل شایع خارش بدن و پوست و راه های درمان آن

خارش بدن (body itching) یک حس ناخوشایند است که می‌تواند ناشی از علت خارش پشت بدن مختلفی مانند خشکی پوست، آلرژی‌ها، عفونت‌ها و مشکلات داخلی باشد. این احساس می‌تواند به شدت آزاردهنده بوده و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. در بسیاری از موارد، خارش موقت و جزئی است، اما در شرایطی که مداوم یا شدید باشد، نیاز به درمان پزشکی پیدا می‌کند. فهمیدن علت خارش بدن چیست و درمانش چیست، می‌تواند به بهبود وضعیت فرد کمک کند.

خارش بدن چیست؟

خارش بدن (پروریتیس) به احساس ناراحتی و تحریک در پوست گفته می‌شود که فرد تمایل به خاراندن آن پیدا می‌کند. این وضعیت ممکن است به صورت موقت یا مزمن باشد و علت خارش بدن چیست مختلف باشد. یکی از علت خارش کل بدن، خشکی پوست است که باعث کاهش رطوبت و ایجاد خارش می‌شود. همچنین، حساسیت‌های پوستی به مواد مختلف مثل گرده گیاهان، مواد شوینده یا لباس‌های خاص نیز می‌تواند باعث این مشکل شود. بیماری‌هایی مانند اگزما، پسوریازیس و درماتیت نیز از دیگر دلایل رایج خارش پوست هستند.

علت خارش بدن چیست؟

خارش بدن از چیست می‌تواند به علت خارش بدن در شب مختلف باشد که به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شود: علت خارش شدید بدن خارجی و دلایل خارش بدن داخلی.

علت خارش بدن خارجی

• خشکی پوست: در فصول سرد یا مناطق خشک پوست ممکن است رطوبت خود را از دست بدهد.
• آلرژی‌ها: مواد آلرژی‌زا مانند گرد و غبار یا شوینده‌ها می‌توانند پوست را تحریک کنند.
• عفونت‌های پوستی: عفونت‌های قارچی یا ویروسی مانند زونا می‌توانند باعث خارش شوند.
• حساسیت به محصولات شیمیایی: مواد شیمیایی در شامپوها یا صابون‌ها ممکن است پوست را تحریک کنند.
• نیش حشرات: نیش پشه‌ها یا حشرات دیگر نیز می‌تواند باعث خارش شود.

دلیل خارش بدن داخلی

• بیماری‌های پوستی: بیماری‌هایی مانند اگزما یا پسوریازیس می‌توانند موجب خارش شوند.
• بیماری‌های کبدی و کلیوی: اختلالات کبدی یا نارسایی کلیه می‌توانند موجب تجمع مواد سمی و خارش شوند.
• مشکلات هورمونی: تغییرات هورمونی مانند تیروئید پرکار یا بارداری می‌تواند باعث خشکی و خارش پوست شود.
• کمبود ویتامین‌ها: کمبود ویتامین‌هایی مانند A یا B12 می‌تواند موجب خشکی پوست شود.

علائم خارش بدن

علائم خارش بدن و پوست بسته به شدت و علت خارش بدن و پوست آن متفاوت است. این علائم می‌توانند شامل احساس تحریک و نیاز به خراشیدن پوست، قرمزی، تورم یا ضایعات پوستی مانند جوش‌ها و تاول‌ها باشند. در برخی موارد، پوست ممکن است خشک و پوسته‌پوسته شده یا حتی دچار التهاب و سوزش شود.

اگر خارش مداوم باشد یا با علائم دیگری مانند قرمزی، تورم یا تغییرات پوستی همراه شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علل خارش بدن دقیق آن شناسایی و درمان خارش بدن در شب مناسب آغاز شود.

ارتباط خارش بدن با بیماری‌ های داخلی

بسیاری از بیماری‌های داخلی می‌توانند باعث خارش شوند، از جمله:

• بیماری‌های کبدی: مانند هپاتیت و سیروز که موجب تجمع اسیدهای صفراوی در خون می‌شود.
• بیماری‌های کلیوی: نارسایی کلیه می‌تواند منجر به خارش شدید شود.
• بیماری‌های تیروئید: پرکاری تیروئید ممکن است باعث خشکی و خارش پوست گردد.
• بیماری‌های گوارشی: مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو می‌توانند باعث خارش شوند.
• بیماری‌های خون: کمبود آهن و مشکلات خونی مانند آنمی می‌توانند به خارش منجر شوند.
• دیابت: کمبود جریان خون به پوست در افراد دیابتی می‌تواند باعث خارش شود.
• سرطان و درمان‌های آن: شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی می‌تواند خارش ایجاد کند.

درمان خارش بدن

• داروهای آنتی‌هیستامین: دارو برای خارش بدن درمان آلرژی و حساسیت‌ها تجویز می‌شوند و می‌توانند به کاهش خارش کمک کنند.
• کرم‌های کورتیکواستروئید: اگر خارش ناشی از التهاب پوست باشد، کرم‌های حاوی کورتیکواستروئید می‌توانند به تسکین آن کمک کنند.
• مرطوب‌کننده‌ها: خشکی پوست یکی از علت خارش پوست است. استفاده از مرطوب‌کننده‌ها پس از حمام به جلوگیری از خشکی و خارش کمک می‌کند.
• داروهای ضدقارچ و آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر خارش پوست بدن ناشی از عفونت‌های قارچی یا باکتریایی باشد، داروی خارش بدن ضدقارچ یا آنتی‌بیوتیک ممکن است تجویز شوند.
• داروهای خوراکی: در صورتی که خارش شدید بدن به علت مشکلات داخلی مانند بیماری‌های کبدی یا کمبود ویتامین‌ها باشد، درمان بیماری زمینه‌ای می‌تواند مفید باشد.

درمان خارش بدن در منزل

• حمام جو دوسر: جو دوسر خاصیت ضدالتهابی دارد که می‌تواند به آرامش پوست کمک کند.
• کمپرس سرد: برای کاهش التهاب و تحریکات پوست می‌توان از کمپرس سرد استفاده کرد.
• آب لیمو و روغن زیتون: این ترکیب می‌تواند خشکی پوست را کاهش داده و به درمان خارش پوست کمک کند.
• روغن نعناع: خواص ضدالتهابی و خنک‌کنندگی روغن نعناع می‌تواند در رفع خارش بدن مؤثر باشد.
• تغذیه مناسب: نوشیدن آب و مصرف مواد مغذی مانند ویتامین‌ها و امگا ۳ می‌تواند به بهبود سلامت پوست کمک کند.

پیشگیری از خارش بدن

• مرطوب نگه داشتن پوست: استفاده از مرطوب‌کننده‌ها پس از استحمام و به‌طور مرتب می‌تواند از خشکی پوست جلوگیری کند.
• استفاده از صابون‌های ملایم: صابون‌های معطر یا شیمیایی ممکن است پوست را تحریک کنند، بنابراین از صابون‌های ملایم استفاده کنید.
• حمام با آب ولرم: آب داغ می‌تواند پوست را خشک کند، پس بهتر است از آب ولرم استفاده کنید.
• پوشیدن لباس‌های نخی و آزاد: لباس‌های نخی و آزاد به پوست اجازه می‌دهند تنفس کند و از تحریک جلوگیری می‌کنند.
• کنترل دما و رطوبت محیط: استفاده از دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا می‌تواند به حفظ رطوبت پوست کمک کند.
• پرهیز از خاراندن: خاراندن می‌تواند پوست را تحریک کند و وضعیت را بدتر کند، بنابراین بهتر است از آن اجتناب کنید.

عوارض خارش بدن

• آسیب به پوست: خاراندن مکرر می‌تواند باعث زخم، خونریزی و عفونت‌های پوستی شود.
• التهاب: خارش ممکن است باعث التهاب و درد در پوست شود.
• عفونت‌های پوستی: آسیب به پوست می‌تواند به عفونت‌های باکتریایی یا قارچی منجر شود.
• کاهش کیفیت خواب: خارش مزمن می‌تواند باعث بی‌خوابی و خستگی در طول روز شود.
• اضطراب و استرس: خارش‌های طولانی‌مدت می‌توانند به اضطراب و استرس منجر شوند.
• اختلالات پوستی مزمن: خارش‌های مداوم ممکن است باعث بیماری‌های پوستی مزمن مانند اگزما یا پسوریازیس شوند.

جمع بندی

درمان و پیشگیری از خارش بدن با شناخت علت خشکی پوست بدن و خارش آن آغاز می‌شود. روش‌های مختلفی مانند استفاده از مرطوب‌کننده‌ها، انتخاب صابون‌های مناسب و مراقبت از پوست در برابر عوامل تحریک‌کننده می‌توانند به کاهش خارش پوست در شب کمک کنند. در صورت ادامه‌دار بودن یا شدت یافتن خارش، مشاوره با پزشک برای تشخیص دقیق‌تر و دریافت درمان مناسب ضروری است. توجه به نکات پیشگیرانه و استفاده از درمان‌های صحیح، می‌تواند بهبود قابل توجهی در وضعیت پوست و راحتی فرد ایجاد کند.

سوالات متداول